Muizen:
Alle informatie en bestrijding
Als je alles over muizen wilt weten (of in ieder geval heel veel), dan staat hier genoeg informatie. Muizen leiden namelijk een interessant leven, al hebben sommige mensen daar zo hun bedenkingen bij. Want muizen knagen immers aan meubels of tapijten en plunderen voorraden in keukens. Hoe leeft een muis en wanneer zorgt die voor problemen? En hoe kom je van een muizenplaag af? Op al dit soort ‘muizenvragen’ vind je hier antwoorden.
Wat moet je doen als je muizen in huis hebt?
5 tips!
- Bewaar voedselproducten (voor mens én dier) in dozen van hard plastic of metaal.
- Dicht zoveel mogelijk openingen in muren en vloeren.
- Laat nergens afval slingeren. Houd afvalbakken ook zo vaak mogelijk gesloten.
- Houd je woning zo schoon mogelijk. Vetresten trekken ongedierte aan.
- Pas op met vogelvoer! Muizen komen ook op zaden en vetbollen af.
Is zelf muizen bestrijden mogelijk?
Met middelen uit dierenwinkels, bouwmarkten of tuincentra kun je muizen bestrijden, maar lang niet alle producten leveren het gewenste resultaat. Gebruik je bijvoorbeeld gif? Muizen worden snel immuun, zeker als het om zwak (vaak goedkoop) gif gaat. Bovendien vang je nooit alle muizen met gif of klapvallen als er een heftige plaag heerst. De meeste mensen kiezen er dan ook voor om een bestrijder in de arm te nemen. Bedrijven zijn zelfs verplicht om dit te doen.
Wat te doen tegen muizen als niets helpt?
Een professionele ongediertebestrijder weet hoe muizen zich gedragen en waarom. Met die kennis is het mogelijk om een grondige inspectie uit te voeren en een bestrijdingsplan op te stellen. Besluit hij gif in te zetten? Wees er dan maar zeker van dat muizen tegen dit gif niet snel resistentie opbouwen, want de expert gebruikt altijd de nieuwste, door de wetenschap geteste middelen. Daarnaast geeft de expert altijd adviezen om nieuwe plagen te voorkomen. Die gaan meestal over aanbreng van wering en over verbetering van hygiëne.
Wat doet een muizenbestrijder precies?
De ongediertebestrijder onderzoekt eerst de plaag. Mag hij wel deze muizen bestrijden en zo ja, waar houden de beestjes zich schuil? Gaat het om een beschermde soort, dan mag de expert niets anders doen dan wering aanbrengen. Niet beschermde muizen vangen kan met rodenticide (gif tegen knaagdieren) en/of klemmen. De muizenbestrijder brengt ook wering aan als dat noodzakelijk is. Maar voor de expert aan de werkzaamheden begint, overlegt hij eerst met jou. Want voor zijn plan van aanpak en de kosten is natuurlijk wel eerst jouw akkoord nodig.
Hoe kom je aan muizen?
Muizenplagen ontstaan vaak in de winter. Het is dan koud en het voedsel is schaars. De muizen gaan op zoek naar plekken waar ze wel makkelijk aan warmte en voedsel komen. Ze verspreiden zich en komen terecht in allerlei woningen en bedrijven. Vaak belanden ze eerst in de kruipruimte. Daar ligt vaak al genoeg materiaal om een nest aan te leggen. Een muizenfamilie kan zo lange tijd ongezien in de kruipruimte leven, totdat de leden zich verder door het gebouw verspreiden.
Maar er is nog een oorzaak van muizen in een woning of bedrijf. Muizen leven namelijk als familie in een door henzelf afgebakend leefgebied. Neemt de familie toe, dan kan er een tekort ontstaan aan eten en schuilplaatsen. Een deel van de muizen vertrekt dan om ergens anders nieuwe nesten te bouwen.
Wordt een gebouw gesloopt? De kans bestaat dan dat de muizen in het gebouw zich verspreiden naar andere gebouwen. Een vierde en laatste mogelijke oorzaak van een plaag? Muizen komen tijdens een transport soms met goederen mee. Vooral bedrijven die voedsel produceren of opslaan krijgen vaak met dit probleem te maken.
Muizen herkennen
Muizen zijn kleine zoogdieren en behoren specifiek tot de groep ‘knaagdieren’. Muizen leven meestal in bossen of velden - afhankelijk van de soort - maar ze dringen soms ook woningen en bedrijven binnen. Hoe herken je een muis? De meeste muizen zijn grijs of bruin en worden niet langer dan tien centimeter. De oren zijn vrij groot in verhouding tot de kop. Ze hebben kraaloogjes of juist grote zwarte ogen. De meeste soorten hebben een dunne lange staart.
Soorten muizen
De huismuis is de meest voorkomende muizensoort en zorgt voor de meeste plagen in woningen en bedrijven. Deze huismuis nestelt namelijk graag in kelders, kruipruimtes of spouwmuren. Andere veelvoorkomende soorten zijn de bosmuis, de veldmuis en de woelmuis. De spitsmuis wordt ook wel eens genoemd, maar dit is eigenlijk geen echte muizensoort. Al deze muizen leven voornamelijk buiten, maar ze zoeken in de winter ook graag de warmte van gebouwen op.
Welke muizen zijn beschermd?
De huismuis is geen beschermde muizensoort. Bosmuizen, veldmuizen, spitsmuizen en woelmuizen zijn wel beschermde soorten. Dit houdt in dat deze muizen - als ze ergens voor problemen zorgen - niet gedood mogen worden. Wering aanbrengen is echter wel toegestaan: je dicht dan zoveel mogelijk openingen in je woning of bedrijfspand. Muizen worden zo gedwongen om zich te verplaatsen. Hopelijk gaan ze dan naar buiten!
Wat is het verschil tussen een muis en een rat?
 |
Een rat wordt gemiddeld 20 tot 30 cm groot. Een muis slechts 10 cm. |
 |
Ratten zijn donkerbruin tot blauwzwart van kleur. Muizen zijn bruin of grijs. |
 |
Een muis heeft vrij grote oren. Die van een rat zijn klein, in verhouding tot de kop. |
 |
Een muis heeft een lange dunne behaarde staart. Een rat heeft een dikke kale staart. |
 |
Uitwerpselen van muizen lijken op hagelslag. Ratten produceren eerder banaanvormige keutels. Die zijn een stuk groter dan muizenkeutels. |
 |
In onze blog lees je nog meer over de verschillen tussen ratten en muizen. |
Is slechte hygiëne een oorzaak van muizen?
Slechte hygiëne in een woning of bedrijf kan een muizenplaag absoluut in de hand werken. Poets je (bijna) nooit ruimtes? Ligt het afval in je pand onbedekt? Je kunt er zeker van zijn dat muizen op de geur van de resten af komen. Hetzelfde gebeurt als er veel afval rond je pand ligt, zoals in je tuin. Je hebt dan zelfs kans dat er niet alleen muizen, maar ook ratten langskomen. En helaas, door de aanwezigheid van ongewenste knaagdieren verslechtert de hygiëne in en rond je woning of bedrijf nog meer.
Hoe komen muizen binnen?
Muizen komen via gaten en kieren in muren of vloeren naar binnen. Soms glippen ze zelfs door ventilatieopeningen, als daar geen bijenbekjes voor zijn geplaatst. Hoe groot openingen moeten zijn? Muizen wurmen zich soms door gaten van vijf millimeter! Ter vergelijking: dat zijn gaten ter dikte van een potlood. De nog brutalere muizen? Die klimmen soms via een klimplant tegen een muur door een open raam naar binnen. Tja. Want waarom moeilijk doen als het ook makkelijk kan?
Hoe kun je een muizenplaag herkennen?
Signalen die op muizen wijzen in je woning of bedrijf: die hebben altijd te maken met sporen die muizen achterlaten als ze zoeken naar voedsel of nestmateriaal. Maar wat voor sporen zijn dit dan? Je komt ze vast zo tegen als je gaat speuren.
Muizen lusten vrijwel alles en knagen met gemak plastic voedselverpakkingen open. Ze eten gretig van het product en vervuilen het met urine en keutels.
Muizenkeutels lijken veel op korreltjes hagelslag. Je vindt ze meestal langs plinten of in kastjes. Als de keutels nog zacht zijn, kun je er vanuit gaan dat er muizen in je huis of bedrijf leven. Oude keutels zijn namelijk hard. Overigens, raak de keutels nooit met blote handen aan!
Van muizenurine wordt gezegd dat het ruikt naar muskus. Sommige mensen zeggen zelfs: ammoniak. Hoe dan ook, urine van muizen geeft een onaangename geur af en je ruikt het vooral in ruimtes waar regelmatig muizen komen.
Als muizen zich voortbewegen, laten ze ook buiksmeer achter. Zie je vettige sporen op muren of vloeren? Dit zijn mogelijk urinepilaren en ze bestaan meestal niet alleen uit buiksmeer, maar ook uit urine en stofdeeltjes.
Muizen knagen niet alleen aan verpakkingen, maar ook aan plinten, kabels, tapijten en meubels. Natuurlijk ontstaat er zo een hoop schade, maar als de muizen aan kabels knagen, kan er kortsluiting ontstaan en dus mogelijk ook brand.
Muizen lopen vooral ‘s nachts door een woning. Tussen de muren, in plafonds of onder vloeren. Je kunt muizen horen piepen, trippelen of krasgeluiden maken. Dat kan best eng zijn!
Een levende of dode muis wijst op hetzelfde: de beestjes leven in of rond je woning en dus is er een plaag. Je doet er trouwens goed aan om dode muizen meteen te verwijderen, anders trekken die ander ongedierte aan, bijvoorbeeld insecten.
Waar zitten de muizen in huis?
- In de kelder
- In de kruipruimte
- Op zolder
- In de garage
- In de schuur
Specifieker:
- In of achter (voorraad-)kastjes
- In dozen
- In muren of vloeren
- Achter valse wanden of plafonds
Levenscyclus en leeftijd van muizen
| |
De muis wordt blind, doof en kaal geboren, na een draagtijd van drie weken. |
| |
De muis wordt drie weken gezoogd door de moeder. |
| |
De muis is na twee weken volledig behaard. Het beestje krijgt ook tanden. |
| |
De muis wordt na zes tot twaalf weken geslachtsrijp. |
| |
Huismuizen worden maximaal een jaar oud. Bosmuizen ook. Veldmuizen leven wat langer: tot zelfs anderhalf jaar. |
Hoe ziet een muizennest eruit?
Huismuizen verzamelen allerlei soorten materiaal om nesten te bouwen. In hun nesten vind je reepjes textiel, papier en/of vullingen van kussens, zetels of matrassen. Bosmuizen en veldmuizen gebruiken weer andere materialen, maar eerst graven ze nog een holletje. Voor het nest gebruiken ze verschillende soorten mos, gras, bladeren en stengels van planten. Is een nest klaar? Dan duurt het niet lang meer voor er nieuwe muisjes worden geboren.
Waar kun je muizennesten vinden?
Muizen verspreiden zich door een hele woning, maar hun nesten bevinden zich op vaste plekken. Bijvoorbeeld achter keukenkastjes. Of in een holle ruimte in een muur. Muizen bouwen ook nesten in dozen op zolder, want in die dozen ligt vaak ook verpakkingsmateriaal waar de muizen zich in kunnen nestelen. Ga je actief op zoek naar muizennesten? Verwacht niet dat je die meteen vindt, want ze zitten meestal heel goed verstopt. Zoek je specifiek naar muizen in de tuin? Kijk dan of je nesten vindt onder struiken of tussen oude rommel in een schuur of tuinhuisje.
Hoe snel planten muizen zich voort?
De voortplanting van muizen gaat snel en gaat het hele jaar door als er genoeg eten en schuilplaatsen beschikbaar zijn. Babymuizen zijn namelijk al na twee maanden geslachtsrijp. Raakt een muis in verwachting, dan volgt een draagtijd van ongeveer twintig dagen. Daarna werpt ze zes tot tien muisjes. Per jaar kan een vrouwtje ongeveer vijf tot tien keer zwanger raken. Doen haar dochters mee, dan ontstaat er al gauw weer een nieuwe generatie muizen. Reken maar uit hoe groot een muizenfamilie uiteindelijk wordt...
Hoe communiceren muizen met elkaar?
Muizen communiceren met elkaar door geluidjes. Huismuizen piepen vooral. Soms hard en soms schel. Dit laatste gebeurt als een mannetje en vrouwtje wil versieren. Bosmuizen of veldmuizen maken eerder een bijna fluitend of zelfs tjilpend geluid. Met al deze geluidjes ‘zingen’ de muizen voor elkaar, zeggen wetenschappers.
Muizen communiceren ook met hun urine. In muizenurine zitten namelijk feromonen. Als een mannetje de feromonen ruikt in de urine van een vrouwtje, dan weet hij dat ze klaar is om te paren. De mannetjes zelf gebruiken hun urine om hun territorium af te bakenen. Zo weten andere muizen dat zij dat gebied niet mogen betreden. Bovendien laat elk mannetje een uniek geurspoor achter, zodat zijn soortgenoten hem aan de hand van zijn geurspoor meteen herkennen.
Wat eten muizen?
Huismuizen zijn gek op noten, granen en peulvruchten, maar ze smikkelen ook graag van vettige producten zoals boter, kaas of spek. Daar krijgen ze veel energie van! Niet voor niets zie je muizen vaak met een stuk kaas op een foto. Ook bosmuizen en veldmuizen houden van dezelfde producten, maar ze eten ook planten en insecten. Bon appe-piep!
Hoe vaak eten muizen?
Muizen eten telkens kleine beetjes voedsel. Dat doen ze ongeveer twintig keer per dag. In totaal heeft een muis dagelijks 3,5 tot 5 gram voedsel nodig. Het beestje kan het echter wel lang uithouden zonder eten, zolang het voedsel dat ze wel eet voor 40 procent uit vocht bestaat. In andere gevallen moet een volwassen muis ongeveer 4 tot 7 milliliter water drinken. Voor zwangere vrouwtjes geldt zelfs 14 milliliter per dag.
Zijn muizen gevaarlijk?
Muizen zijn vooral gevaarlijk als ze aan draden en kabels knagen. Gebeurt dit, dan ontstaat er mogelijk kortsluiting of zelfs brand. Dat de muizen aan bedrading knagen, doen ze vooral om hun tandjes op lengte te houden. Want echt smakelijk zijn de kabels natuurlijk niet. Of de muizen ook mensen bijten? Dit gebeurt zelden, want de muis is een erg schuw dier. Drijf je een muis in een hoek, zodat die geen kant meer op kan? Dan bijt de muis natuurlijk wel.
Zijn muizen schadelijk voor de gezondheid?
Muizen zijn een gevaar voor de gezondheid, omdat ze ziektes overbrengen. Bij contact met urine en uitwerpselen - of met de muizen zelf - kun je het hantavirus oplopen. Dit virus tast de nieren en de lever aan als het niet snel en deskundig behandeld wordt. Bovendien: muizen planten zich snel voort, dus eventuele bacteriën en virussen verspreiden zich dus ook heel snel.
Wil je voorkomen dat je een ziekte oploopt, dan moet je door muizen aangevreten voedsel altijd weggooien. Hebben de muizen aan kleding geknaagd? Was die kleding dan op op een temperatuur van 60 graden. Ga je urine of muizenkeutels opruimen, dan moet je altijd handschoenen aantrekken en de bevuilde plekken goed schoonmaken en ontsmetten. Was en ontsmet je handen daarna ook heel goed.
Schade door muizen in huis
Muizen richten zowel materiële als niet-materiële schade aan. We beginnen even met dit laatste: mensen die bang zijn voor muizen ervaren een plaag van deze beestjes als een hel. Ze voelen zich niet meer op hun gemak in hun eigen huis. Dan is er jammer genoeg nog de materiële schade, want muizen knagen aan alles!
| |
Schade aan etenswaren Muizen houden van kaas, maar in producten zoals pindakaas of koekjes vinden ze nog meer vet en suikers. Plastic verpakkingen knagen ze moeiteloos open om bij het lekkers te geraken. Ze eten ervan en bevuilen het met urine en uitwerpselen. |
| |
Schade aan textiel en bekleding Muizen zoeken geregeld naar nestmateriaal voor (nieuwe) nesten. Daarom knagen ze ook wel kledingstukken, tapijten of meubilair kapot. Vind je een muizennest, dan herken je sommige materialen in het nest misschien wel... |
| |
Schade aan bekabeling Helaas knagen muizen ook aan elektrische draden en kabels. Om hun snelgroeiende tandjes op lengte te houden. Zo snel mogelijk muizen verjagen staat dan zeker hoog op je prioriteitenlijstje! |
| |
Schade aan houtwerk en plastic Muizen knagen vaak aan houten of plastic voorwerpen en meubels. Balken of deurposten moeten het ook regelmatig ontgelden. De knaagschade is meestal erg goed zichtbaar. |
Schade door muizen in een bedrijf
Muizen zorgen soms ook voor heftige plagen in bedrijven waar men met voedsel werkt. De muizen knagen aan producten en vervuilen productieruimtes met urine en uitwerpselen. Zowel klanten als personeelsleden worden de stuipen op het lijf gejaagd. Wordt een klant ziek van aangetast voedsel? Reken dan maar op een aanklacht. En door de aanwezigheid van de muizen in je bedrijf kun je ook op fikse boetes rekenen van keuringsinstanties. Kortom: reputatieschade en financieel verlies liggen op de loer als je niet snel kiest voor effectief muizen bestrijden.
Hebben muizen natuurlijke vijanden?
In de vrije natuur hebben muizen veel natuurlijke vijanden. Ze worden regelmatig opgegeten door vossen, wezels, (wilde) katten, hermelijnen en roofvogels. En dan is er nog de mens. Want als muizen een woning of bedrijf of binnendringen, moeten ze erg uitkijken voor vallen en andere bestrijdingsmiddelen. Wie weet moeten ze zelfs oppassen voor bezemstelen, want sommige mensen jagen daarmee ook op muizen.
Veelgestelde vragen
Deze muizensoort komt voor in Midden-Europa en Zuid-Europa. Het beestje weegt 70 tot 200 gram en kan bijna 20 centimeter lang worden. Relmuizen leven voornamelijk in bomen en kunnen daarom uitstekend klimmen.
Maar de soorten die behoren tot de groep ‘ware muizen’, zoals de huismuis en de veldmuis, doen dat niet. Die zijn juist de hele winter actief op zoek naar voedsel om een voorraad aan te leggen. Juist deze voorraad helpt hen om de winter te doorstaan.
Katten zijn dan wel echte jagers, maar ze vangen ook wel muizen om mee te spelen. Sommige katten jagen zelfs helemaal niet op muizen. Zijn er zelfs helemaal geen muizen in de buurt? Sommige katteneigenaren kopen dan een nep-muis om toch het jagersinstinct van hun kat te stimuleren.
